Ballast - chấn lưu là gì? Sự thật có cần dùng ballast không?

03/03/2022 1182 lượt xem

Nội dung

Ballast ra đời nhằm đem lại ánh sáng hiệu quả hơn, phù hợp với nhu cầu từng đối tượng dùng. Vậy ballast là gì? Ballast thực hiện chức năng gì và khi sử dụng đèn chiếu sáng không cần ballast có được không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết trong nội dung bài viết dưới đây.

1. Ballast là gì? Chấn lưu là gì?

1.1 Ballast đèn là gì?

Ballast đèn chiếu sáng - chấn lưu, được coi là trung tâm điều chỉnh mức độ chiếu sáng của các thiết bị đèn. Nơi chứa đựng nguồn điện và cung cấp một năng lượng điện phù hợp chạy quanh bộ đèn để đèn hoạt động.

Ballast là gì?

Chấn lưu là gì? Chấn lưu là tên gọi khác của ballast. Bạn hoàn toàn có thể sử dụng cả tên gọi ballast và chấn lưu.

1.2 Ballast tàu là gì?

Ballast tàu - vật dằn tàu chính là két chứa nước giúp tàu giữ được sự cân bằng và tăng khả năng vận hành. Ballast sẽ được lắp đặt đều dưới đáy tàu (từ mũi khoan cho đến đuôi tàu). Trong mỗi két nước đều có ống thông hơi và ống đo. Bơm ballast dùng trong việc hút nước từ ngoài vào làm đầy các két ballast và chuyển nước từ két này sang két khác hoặc rút nước ra ngoài két.

Hoạt động của ballast tàu

1.3 Ballast đèn huỳnh quang

Ballast đèn huỳnh quang hay chấn lưu đèn huỳnh quang là bộ phận giúp đảm bảo dòng điện cho đèn hoạt động.
Ballast thường được dùng cho đèn huỳnh quang.

1.4 Ballast đèn LED

Đối với đèn LED, bộ phận ổn định điện áp người ta không gọi là ballast mà gọi là nguồn LED hay LED Driver.
Nguồn LED được thiết kế có nhiều cải tiến vượt trội, nhiều tính năng, nhiều ưu điểm hơn so vớ ballast

1.5 Ballast đèn Xenon

Ballast đèn xenon là một trong nhưng chi tiết không thể thiếu trong bộ bóng đèn xenon ô tô. Bộ ballast có nhiệm vụ kích sáng, ổn định dòng điện, giúp bóng xenon hoạt động ổn định.

2. Phân loại ballast (chấn lưu)

2.1 Ballast từ

Áp dụng công nghệ cũ với 2 phương pháp khởi động nên còn nhiều hạn chế
Tuổi thọ ngắn
Giá thành rẻ đi kèm với nhược điểm là xuất hiện hiện tượng nhấp nháy khoảng 120 lần/giây
Sử dụng trong các loại đèn cao áp Sodium

2.2 Ballast điện tử

Được sản xuất bởi công nghệ mới với tần số lên tới 20.000Hz
Hoạt động ổn định không gây tiếng ồn, không gây hiện tượng nhấp nháy
Tiết kiệm điện năng tốt hơn so với chấn lưu từ
Có thể khởi động đèn sáng nhanh chóng
Ứng dụng phổ biến trong đèn led cao áp
Có khả năng điều chỉnh độ sáng tối của đèn
Để giữ được tuổi thọ cho đèn bạn nên hạn chế tắt/bật thường xuyên

Chấn lưu điện tử

Nhìn chung, mỗi loại chấn lưu đều có ưu và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, trong thời đại hiện nay, người tiêu dùng đều ưa chuộng chấn lưu điện tử. Mặc dù, so về mặt giá thành có đắt hơn chấn lưu từ nhưng với tính năng hiện đại, độ bền bỉ sẽ khiến việc sử dụng trở nên dễ dàng và tiết kiệm lâu dài.

3. Nguyên lý hoạt động của chấn lưu

Ballast cơ bản là mạch chỉnh lưu và nghịch lưu kết hợp tạo ra xung điện xoay chiều có tần số từ 20 – 50 KHz đặt lên hai đầu đèn dưới sự cộng hưởng.
Ballast chủ yếu được sử dụng để giới hạn dòng điện đi qua bóng đèn. Khi bạn bật đèn, một lượng dòng khởi đầu lớn có thể chảy qua bóng đèn. Nếu không có ballast để kiểm soát điều này, dòng điện có thể tăng lên đến mức gây hỏng hóc bóng đèn.
Tạo Điện Động Ngược (Back EMF): Khi dòng điện bắt đầu chảy qua bóng đèn, ballast tạo ra một điện động ngược, theo nguyên lý tự chống tự (self-induction). Điều này tạo ra một lực phản kháng ngược lại sự thay đổi nhanh chóng của dòng điện, giảm nguy cơ quá tải.

4. Vai trò của ballast (chấn lưu) là gì?

Vậy Ballast thực hiện chức năng gì và khi sử dụng đèn chiếu sáng không cần ballast (chấn lưu) có được không? Câu trả lời là không được , khi sử dụng đèn chiếu sáng nên cần có thiết bị chấn lưu đi kèm bởi chấn lưu đóng ba vai trò chính trong quá trình chiếu sáng sau:

Chấn lưu sẽ cung cấp điện thế khởi động một cách chính xác vì đèn cần có điện thế khởi động lớn hơn điện thế làm việc.
Giúp điện thế nguồn quay về giá trị điện thế làm việc của đèn
Khi hồ quang xuất hiện thì sẽ dẫn đến tổng trở của đèn thấp (hay còn gọi là hiện tượng điện trở vi phân âm). Từ đây chấn lưu đóng vai trò hạn chế dòng để tránh đèn bị cháy.
Để biết thêm chi tiết vai trò của từng bộ phận trong cấu tạo chấn lưu là gì tham khảo ngay nội dung bài viết Chấn lưu có tác dụng gì?

5. Ưu - nhược điểm của ballast là gì?

5.1 Ưu điểm

Giá thàn rẻ
Kiểu dáng nhỏ gọn, dễ dàng lắp đặt và thay thế
Sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng của Quốc tế như độ an toàn (EN 60922), chất lượng (ISO 9001) và tiêu chuẩn về môi trường (ISO I4001)

5.2 Nhược điểm

Tuổi thọ không cao
Mất nhiều thời gian chờ để khởi động bóng đèn sáng.

6. Ứng dụng của ballast điện tử

Ngoài đèn huỳnh quang, có thể thấy ballast còn được sử dụng cho nhiều loại đèn khác như chấn lưu đèn led, chấn lưu đèn tuýp với những công dụng tuyệt vời như:

Cung cấp điện thế để khởi động, nguyên nhân là do các loại đèn luôn cần điện thế để khởi động lớn hơn điện thế làm việc.
Hợp điện thế nguồn với giá trị điện thế làm việc.
Hạn chế hư hỏng cho đèn, tránh việc khi hồ quang xuất hiện, tổng trở của của đèn sẽ bị giảm.

7. Hướng dẫn thay thế, kiểm tra ballast (chấn lưu)

7.1 Khi nào nên thay thế chấn lưu?

Chắc chắn rồi, thông thường bạn sẽ thay chấn lưu khi chân lưu bị hỏng. Đèn không sáng hoặc chập chờn lúc sáng lúc tối, đây là dấu hiệu cho thấy chân lưu cần phải được thay thế.
Bên cạnh đó, theo nhiều nghiên cứu cho rằng, sau 3 năm sử dụng, chấn lưu hoạt động có hiệu suất kém hơn.

7.2 Kiểm tra chấn lưu

Cách kiểm tra chấn lưu đèn cao áp có tất cả mấy cách?

Kiểm tra bằng cách ngửi mùi

Cách này rất đơn giản, bạn chỉ cần đưa mũi lại gần, nếu ngửi thấy mùi khét thì chắc chắn chấn lưu đã bị chập cháy cần phải thay mới.

Kiểm tra bằng thủ thuật

Bạn cẩn thận cầm 2 đầu dây của tăng phô vào ổ điện. Nếu có các tia lửa phát ra hoặc cầu chì đột ngột bị đứt. Lúc này chấn lưu của bạn đã bị đứt nối tắt, bạn không nên tiếp tục sử dụng nó nữa. Bởi nếu tiếp tục dùng sẽ làm đèn bị cháy nổ. Điều tốt nhất là bạn cần thay chấn lưu khác.
Nếu không xuất hiện các hiện tượng đó thì tăng phô đã bị cháy đứt khiến bóng đèn cao áp không hoạt động được.
Dùng bút thử bóng đèn để kiểm tra xem có bị hở dây điện không
Cuối cùng, bạn có thể kiểm tra tắc te bằng bút thử điện

7.3 Thay thế chấn lưu hỏng bằng chấn lưu mới

Trong quá trình sử dụng, có nhiều lý do làm cho chấn lưu bị giảm tuổi thọ, hư hỏng. Nhưng xét về yếu tố khách quan thì sau thời gian khoảng 3 năm, chấn lưu thường xuất hiện tình trạng hiệu suất hoạt động kém, ánh sáng đèn mờ, ồn ào, nhấp nhánh nhiều lần và nhanh hoặc thay đổi màu. Lúc này là thời điểm bạn nên thay chiếc chấn lưu mới.

8. Đèn LED có sử dụng ballast (chấn lưu) không?

Đèn LED có sử dụng ballast không? Câu trả lời chắc chắn là KHÔNG

Thay vì sử dụng ballast như đèn truyền thống, đèn LED sẽ dử dụng nguồn LED - LED driver
Nguồn LED hiện đại đảm bảo điện áp ổn định cho đèn LED hoạt động với tuổi thọ lên tới 65.000 giờ.
Nguồn LED được tíc hợp cơ chế khởi động mềm giúp đèn bật sáng tức thì, không mất thời gian chờ đèn sáng.
Đặc biệt, nguồn LED còn giúp tiết kiệm điện hơn so với đèn sử dụng ballast.

Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm đến bài viết: ballast là gì của HALED STORE.

Xem thêm: